Hotuba Ya JK Mwezi Huu

Hotuba Ya JK Mwezi Huu

Ndugu Wananchi,

Kama ilivyo ada, namshukuru Mwenyezi Mungu mwingi wa Rehma, kwa

kutujaalia uhai na kutuwezesha kumaliza mwezi Mei salama. Kwa kutumia

utaratibu wetu wa kuzungumza kwa njia hii kila mwisho wa mwezi, leo

nitazungumzia mambo matatu.

Mkutano wa G-8

Jambo la kwanza, ni suala la usalama wa chakula na lishe. Duniani,

inakadiriwa kuwa kuna watu milioni 925 wanaokabiliwa na njaa na lishe

duni. Kati ya hao Afrika ina watu milioni 239 ambao ni karibu theluthi

moja ya watu wote wenye tatizo la njaa na lishe duni kote duniani.

Nchi za Afrika zenye tatizo la njaa kiasi cha kuhitaji msaada wa

chakula kutoka nje ni 27. Kati ya hizo 11 zina matatizo makubwa zaidi.

Tanzania siyo miongoni mwa nchi hizo, hata hivyo bado hatujafikia

kiwango cha kujitosheleza kabisa. Hivi sasa tumefikia asilimia 95 na

kila mwaka yapo maeneo nchini yanayopata msaada wa chakula kutoka

Serikalini.

Mwaka 2009, katika mkutano wao wa L’Aquila, Italia, viongozi wa nchi

nane tajiri kuliko zote duniani waliamua kuchukua hatua ya kuzisaidia

nchi zinazoendelea duniani kukabiliana na tatizo la njaa na lishe

duni. Katika mkutano ule waliahidi kutoa dola za Marekani bilioni 22

kwa ajili hiyo. Tanzania tunategemea kupata dola milioni 22.9.

Katika mkutano wa nchi hizo maarufu kwa jina la G-8 uliofanyika Camp

David, Marekani tarehe 19 Mei, 2012, pamoja na mambo mengine

walizungumzia suala la usalama wa chakula na lishe barani Afrika. Nia

yao ni kuchangia katika juhudi zinazofanywa na mataifa ya Afrika zenye

shabaha ya kutokomeza matatizo hayo. Tofauti na walivyofanya L’Aquila,

safari hii waliamua kuchangia katika utekelezaji wa mipango na progamu

za kuendeleza kilimo katika nchi za Afrika hasa zile zinazolenga

kujenga usalama wa chakula na lishe.

Aidha, waliamua kuwa wataanza na nchi tatu na kuendelea kuziongeza

kila baada ya muda fulani, badala ya kuanza na nchi zote mara moja.

Hoja yao kubwa ni kwamba, wanataka kukusanya nguvu zao kwa nchi hizo

chache ili kufanya kazi ambayo itakuwa na matokeo yanayoonekana katika

kutokomeza njaa na kuboresha lishe. Hawakupenda kusambaza nguvu zao

kwa nchi nyingi na kuishia kutokufanya kazi ya maana.

Ndugu wananchi;

Bahati nzuri katika programu na mipango ya nchi iliyokubaliwa kwa

awamu ya kwanza ni Tanzania, Ethiopia na Ghana. Na, jambo la

kufurahisha zaidi ni kwamba mpango wetu wa kuendeleza kilimo katika

ukanda wa Kusini mwa Tanzania ulichukuliwa kuwa ni wa mfano. Maoni

hayo ya nchi za G-8 ndiyo maoni ya WEF, Sekretariat ya NEPAD na Umoja

wa Afrika, wote wameona kuwa mpango wetu unafaa kuenezwa barani Afrika

kama mkakati sahihi wa kuendeleza kilimo, kujitosheleza kwa chakula na

kupunguza umaskini.

Katika Bara la Afrika mkakati huo sasa unaitwa Grow Africa Partnership

na tayari nchi saba zimeshajiunga nao. Nchi hizo ni Tanzania,

Msumbiji, Kenya, Rwanda, Ethiopia, Ghana na Burkina Faso.

Katika mkutano wa Camp David, nchi za Marekani, Japani, Uingereza,

Ujerumani, Ufaransa na Urusi zimeahidi kuchangia nchi yetu katika

juhudi zetu za kuendeleza kilimo na hasa zile zenye lengo la

kujitosheleza kwa chakula na kuboresha lishe nchini. Ukichanganya na

ahadi iliyotolewa na Umoja wa Ulaya katika mkutano huo, kiasi cha dola

za Marekani milioni 897 zimeahidiwa kutolewa kwa nchi yetu kati ya

sasa na mwaka 2015.

Ndugu Wananchi;

Mwaka 2006 tulizindua Programu Kabambe ya Kuendeleza Kilimo nchini

maarufu kwa kifupi kama ASDP. Kwa kirefu kwa lugha ya Kiingereza ni

the Agricultural Sector Development Programme. Programu hii ndiyo

mwanzo wa safari yetu ya uhakika ya kuleta mapinduzi ya kilimo nchini

Tanzania. Jambo la kwanza lililofanyika katika utayarishaji wa

Programu hii ni kutambua vikwazo vinavyozuia maendeleo ya kilimo

nchini na kupendekeza hatua za kuchukua za kuondosha vikwazo hivyo.

Mwaka 2008, katika tathmini iliyofanywa kwa ushirikiano wa Serikali na

Sekta Binafsi kwa uamuzi wa Baraza la Biashara Tanzania, ilidhihirika

kwamba sekta binafsi ambayo ni wadau muhimu, haijahusishwa vya kutosha

katika mikakati, mipango na programu za kuendeleza kilimo nchini. Kwa

pamoja ilikubaliwa kuwa kasoro hiyo iondolewe ili wadau wote

washirikishwe, yaani Serikali, wakulima wadogo, wakulima wakubwa na

sekta binafsi. Vilevile, sote tulikubaliana kutoa kipaumbele cha juu

kwa maendeleo ya kilimo. Kwa pamoja tuliafikiana kuwa mambo mengine

yanaweza kusubiri isipokuwa kilimo. Matokeo ya maelewano hayo ndiyo

yaliyozaa mkakati na kauli mbiu ya “Kilimo Kwanza”.

Ndugu Wananchi;

Tangu wakati huo, sekta binafsi nchini imekuwa inahusishwa na

kushirikishwa kwa karibu katika utekelezajiwa ASDP na kuendeleza

kilimo kwa jumla. Kwa upande mmoja sekta binafsi imekuwa inahusishwa

katika upatikanaji wa zana na pembejeo za kisasa za kilimo kwa

wakulima. Kwa ajili hiyo, wenzetu wa sekta binafsi wamekuwa

wanategemewa kuleta na kuuza matrekta, mitambo na vifaa mbalimbali vya

kilimo pamoja na mbegu, mbolea, dawa za kuua wadudu waharibifu wa

mazao na za kukinga na kutibu maradhi ya mimea na mifugo. Hali

kadhalika, wamekuwa wanajihusisha na ununuzi na usindikaji wa mazao ya

mkulima na kuongeza thamani. Tunataka tuachane na kuendelea kuuza nje

mazao ya kilimo kama malighafi na kununua bidhaa zilizotengenezwa na

mazao hayo.

Upande mwingine tuliwategemea wenzetu wa sekta binafsi washiriki

kulima mashamba makubwa. Wasiache kazi ya kilimo kufanywa na wakulima

wadogo peke yao ambao uwezo wao si mkubwa wa kukabili matatizo ya

kuongeza tija. Nafurahi kwamba wito wangu huo waliupokea vizuri na

baadhi yao wameshaanza kufanya hivyo.

Ndugu Wananchi;

Swali kubwa walilouliza ndugu zetu hao siku ile ya tarehe 2 – 3 Juni,

2009 pale Kunduchi Beach Hotel ni kuhusu upatikanaji wa ardhi.

Niliwaeleza kuwa upo utaratibu mzuri wa kuwapatia wakulima wakubwa

ardhi ya kilimo na ufugaji. Utaratibu wenyewe ni kwamba kila wilaya

imetakiwa kutenga ardhi kwa ajili ya wakulima wakubwa. Hilo

likishafanyika, taarifa hutolewa kwa Kituo cha Uwekezaji na kuingizwa

katika kitu kinachoitwa Benki ya Ardhi. Mwekezaji anapojitokeza,

kulingana na aina ya kilimo anachotaka kujihusisha nacho, hugawiwa

ardhi hiyo. Ardhi hiyo ni ile ambayo siyo inayotumiwa na wakulima

wadogo. Katu hawanyang’anywi ardhi wakulima wadogo ili kuwapa wakulima

wakubwa. Hiyo siyo sera wala madhumuni na malengo ya ASDP au Kilimo

Kwanza.

Nalifafanua hili kuondoa hofu iliyokuwepo na upotoshaji uliokuwa

unafanywa makusudi wa kuhusisha wakulima wakubwa na uporaji wa ardhi.

Siyo makusudio yake hata kidogo.

Ndugu Wananchi;

Mwaka 2010 tukapanua wigo wa ushiriki wa sekta binafsi kwa kuihusisha

sekta binafsi ya kutoka nje ya nchi. Mwaka huo pia, tukaamua kuipa

sekta binafsi lengo maalum la kutekeleza nalo ni kushiriki katika

kilimo cha kuhakikisha kuwa nchi yetu inajitosheleza kwa chakula na

kupata ziada kubwa ya kuuza nje, kwa majirani zetu na kwingineko.

Shabaha yetu hasa ilikuwa ni kujitosheleza kwa vyakula vikuu vya

mahindi, mchele na sukari.

Aidha, tuliamua pia kuwa, kwa kuanzia tuelekeze nguvu zetu kwenye

mikoa ya Rukwa, Mbeya, Ruvuma, Iringa na Morogoro kwa vile mikoa hiyo

ndiyo ghala la chakula la nchi yetu. Kwa vile mikoa hiyo ipo ukanda wa

kusini ndio maana ikaja kuitwa Southern Agriculture Growth Corridor of

Tanzania au SAGCOT. Tumeamua tukusanye nguvu za Serikali, wakulima,

sekta binafsi na washirika wetu wa maendeleo kuwekeza katika

kuendeleza kilimo katika mikoa hiyo.

Ndugu Wananchi;

Utekelezaji wa mpango wa kuendeleza kilimo katika ukanda wa SAGCOT una

shabaha kuu mbili: Kwanza kabisa mpango unalenga kuboresha kilimo cha

wakulima wadogo ili kitoke kuwa duni na cha kujikimu na kuwa cha

kisasa na kibiashara. Chini ya mpango huu wakulima wadogo watasaidiwa

na kuwezeshwa kupata na kutumia zana na pembejeo za kisasa za kilimo.

Pia watawezeshwa kupata mikopo kwa ajili ya kilimo na masoko ya

uhakika na yenye bei nzuri kwa mazao yao. Vile vile, huduma muhimu

zitaimarishwa. Hapa tunazungumzia maafisa ugani na miundombinu ya

umwagiliaji, barabara, umeme, maji safi na teknolojia ya habari na

mawasiliano.

Pili, kwa pale inapowezekana kwa maana ya upatikanaji wa ardhi na aina

ya mazao, kuihusisha sekta binafsi katika kilimo. Tayari utekelezaji

wa mpango wa SAGCOT umeanza. Kamati ya Utendaji imeshaundwa na

Sekretariati yake imeshateuliwa. Aidha, Mfuko wa Kuchochea Uwekezaji

umeshaanzishwa na unaendelea kuchangiwa fedha.

Ndugu Wananchi;

Utekelezaji wa malengo ya SAGCOT kwa kilimo cha mpunga na kuongeza

uzalishaji wa sukari yameanza kutekelezwa. Matayarisho yanaendelea kwa

kilimo cha mahindi na mazao mengine.

Mpango huu utakapofanikiwa utakuwa na manufaa makubwa. Nchi yetu

itajitosheleza kwa chakula na kuwa na ziada kubwa ya kuuza nje.

Inakadiriwa kuwa mapato yatokanayo na kilimo katika ukanda huu

yatafikia dola bilioni 1.2 kwa mwaka, watu 420,000 watapata ajira na

watu 2,000,000 wataondokana na umaskini uliokithiri.

Uwekezaji wake ni mkubwa na kwamba kiasi cha dola bilioni 3.4

kinahitajika kwa kipindi cha miaka 20. Kwa ushirikiano uliopo baina ya

Serikali, sekta binafsi na wabia wetu wa maendeleo wakiwemo wa nchi za

G-8, hayo yote yanawezekana.

Ndugu Wananchi;

Tukijitosheleza kwa chakula na kwa maana pana ya chakula chenye lishe

bora tutakuwa tumefanikiwa kupata ufumbuzi wa tatizo kubwa la ukosefu

wa lishe bora miongoni mwa wananchi wa Tanzania. Wanaoathirika sana na

tatizo hili ni kina mama wajawazito na watoto wenye umri wa chini ya

miaka mitano. Ukosefu wa lishe bora huchangia asilimia 20 ya vifo vya

kinamama wajawazito nchini na theluthi moja ya watoto wa umri wa chini

ya miaka mitano. Aidha, asilimia 42 ya watoto wa umri wa chini ya

miaka mitano wamedumaa na asilimia 16 wana uzito mdogo kulingana na

umri wao na asilimia 59 wana upungufu wa damu. Kwa kina mama

wajawazito asilimia 41 wana matatizo ya upungufu wa damu. Hali hii sio

nzuri hata kidogo lazima tuibadili na tunaweza kufanya hivyo. Tunao

mkakati wa kitaifa wa kuboresha lishe ambao kwa sehemu kubwa

utanufaika sana na kufanikiwa kwa mkakati wa kujitosheleza kwa

chakula.

Mkutano wa Benki ya Maendeleo ya Afrika

Ndugu Wananchi;

Jana tarehe 31 Mei, 2012 nilishiriki katika sherehe za ufunguzi wa

Mkutano wa 47 wa Bodi ya Magavana wa Benki ya Maendeleo ya Afrika na

Mkutano wa 38 wa Mfuko wa Maendeleo wa Afrika. Hii ni mara ya kwanza

katika historia ya Benki hii tangu ianzishwe mwaka 1964 kwa nchi yetu

kuwa mwenyeji wa mikutano hii inayofanyika kila mwaka. Ni heshima

kubwa sana kwa nchi yetu, nami kwa niaba ya Watanzania wenzangu wote,

nimemshukuru sana Rais wa Benki hiyo, Dkt. Donald Kaberuka kwa ihsani

kubwa aliyoifanyia nchi yetu.

Kuwa mwenyeji wa mkutano mkubwa kama huu ni jambo lenye manufaa mengi

kwetu. Kwanza husaidia kuitangaza nchi yetu Barani Afrika na

kwingineko duniani. Pili, ni fursa nzuri ya kuzungumza na viongozi wa

Benki kuhusu mipango na miradi yetu ya maendeleo tunayohitaji msaada

kutoka Benki hiyo.

Na, tatu, ni fursa nzuri ya watu wetu kufanya biashara. Mkutano huu

umeshirikisha watu 2,500 ambao wametoka nje ya Tanzania na

wanajitegemea kwa kila kitu. Wenye hoteli, migahawa, vyombo vya

usafiri, huduma ya simu, internet na nyinginezo watakuwa wamefanya

biashara nzuri katika wiki nzima kabla ya tarehe 28 Mei mkutano

ulipoanza hadi 2 Juni, mkutano utakapofungwa. Ni kutokana na manufaa

kama haya, ndio maana huwa tunahangaika kuvutia mikutano mikubwa kuja

kufanyikia hapa nchini.

Ndugu Wananchi;

Napenda kutumia nafasi hii kutoa pongezi na shukrani nyingi kwa ndugu

zetu wa Arusha kwa kuwapokea vizuri na kuwakarimu vyema wageni wetu

hao. Nawaomba waendelee na moyo huo mpaka watakapoondoka wote. Naomba

kuwepo kwa mkutano huu kuwakumbushe umuhimu wa mji wenu kuwa tulivu.

Miaka miwili iliyopita isingekuwa rahisi kwa watu au shirika kubwa la

kimataifa kama Benki hii kuamua kufanya mkutano wake Arusha. Isitoshe

hata sisi wenyewe tusingeshawishika kuomba au kukubali maombi ya namna

hiyo. Lakini sasa imewezekana. Naomba kila mmoja wetu aweke azimio

moyoni mwake la kuhakikisha kuwa hali ile haijirudii tena. Nyota ya

Geneva ya Afrika lazima iendelee kuangaza. Yaliyopita si ndwele

tugange yajayo.

Watanzania Wenzangu;

Niruhusuni tena niwashukuru wenzetu wa Benki ya Maendeleo ya Afrika

kwa mchango mkubwa waliotoa na wanaoendelea kutoa kuchangia maendeleo

ya nchi yetu. Kwa miaka mingi Benki hii imekuwa inatupatia mikopo na

misaada muhimu kwa maendeleo ya sekta mbalimbali nchini pamoja na zile

za elimu, afya, maji na miundombinu ya barabara, reli, umeme n.k.

Kwa msaada wa Benki hii tunajenga barabara ya Namanga – Arusha,

Minjingu – Singida, Namtumbo – Tunduru, Iringa – Dodoma, Mayamaya –

Babati, na Tunduru – Mangaka – Mtambaswala. Miaka ya nyuma pia

walituwezesha kujenga barabara ya Mutukula – Muhutwe. Aidha, hivi sasa

wanagharamia upembuzi yakinifu na usanifu wa reli mpya tunayotaka

kuijenga kutoka Dar es Salaam hadi Rwanda na Burundi.

Matukio ya Uvunjifu wa Amani Zanzibar

Ndugu Wananchi;

Jambo la tatu ninalotaka kuzungumza nanyi leo ni matukio ya wiki

iliyopita huko kwenye Jiji la Zanzibar katika mkoa wa Mjini Magharibi,

Unguja. Kama tujuavyo sote kulitokea ghasia zilizochochewa na viongozi

wa Jumuiya ya Uamsho na Mihadhara ya Kiislamu maarufu kwa jina la

Uamsho. Taasisi hii imeanzishwa kwa madhumuni ya kidini, lakini hivi

sasa viongozi wake wameamua kuyaacha madhumuni hayo na kubeba ajenda

za siasa.

Siku za nyuma, ndugu zetu hawa walikuwa wakitumia muda mwingi kuilaumu

Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar. Baada ya kuundwa kwa Serikali ya

Umoja wa Kitaifa lawama hizo sasa hazisikiki. Lakini, mara

tulipoanzisha mchakato wa kutengeneza Katiba mpya ya Jamhuri ya

Muungano wa Tanzania, mihadhara yao imeelekezwa kupinga Muungano na

kuwakashifu viongozi waasisi wa Muungano na hata waliopo sasa.

Isitoshe wamekuwa wakipandikiza chuki dhidi ya ndugu zao wa kutoka

Tanzania Bara na wale wafuasi wa dini ya Kikristo.

Baya zaidi, katika uchochezi huo majengo na mali za Makanisa mawili

zilichomwa moto, maduka ya watu kuvunjwa na mali zao kuibiwa. Kwa

kweli vitendo hivi ni uhalifu ambao haukubaliki na wala hauvumiliki.

Naungana na Rais wa Zanzibar na Mwenyekiti wa Baraza la Mapinduzi,

Mheshimiwa Dkt. Ali Mohamed Shein kwa kauli yake aliyoitoa jana katika

mkutano wake na waandishi wa habari ya kukemea vikali na kulaani

uhalifu huo.

Ndugu Wananchi;

Ni jambo la kusikitisha na kushangaza kwamba, wenzetu hawa wamefanya

uhalifu huo kwa hoja ya kupinga Muungano. Haiwezekani mtu anayepinga

Muungano, akaitetea hoja yake kwa kuchoma moto makanisa au kuvunja

maduka ya watu na kupora mali zao. Ukristo haukuingizwa Zanzibar na

Muungano, bali ulikuwepo karne kadhaa kabla ya Muungano na wala

haukutokea Tanzania Bara. Na kama alivyoeleza Mheshimiwa Rais Ali

Mohamed Shein jana, ukweli ni kwamba, dini ya Kikristo kama ilivyo ya

Kiislamu imeenezwa Bara kutokea Zanzibar. Kanisa kuu la Anglikan

Zanzibar lilijengwa kuanzia mwaka 1873 na lile la Katoliki kuanzia

1893 ni miongoni mwa Makanisa makongwe kuliko mengi kama siyo yote kwa

upande wa Zanzibar na Bara.

Katika hotuba yake ya jana, Mheshimiwa Rais, Dkt. Ali Mohamed

Shein,pamoja na kueleza kwa ufasaha ukweli huu, pia alisisitiza suala

la haki na uhuru wa Kikatiba wa mtu kuchagua au kubadilisha dini au

imani yake. Katika kutumia uhuru huo, mtu hastahili kuingiliwa au

kulazimishwa na mtu yo yote. Hayo pia ndiyo matakwa ya Katiba ya

Jamhuri ya Muungano wa Tanzania. Kwa kweli yanayofanywa na ndugu zetu

wa Uamsho ya kuchoma moto makanisa siyo sawa hata kidogo. Na,

wanapoyafanya kwa kisingizio cha Muungano ni jambo lisiloeleweka

kabisa na wala halina mantiki. Labda wenzetu wana lao jambo.

Ndugu Wananchi;

Jambo lingine la kushangaza zaidi ni kule kutokea vurugu na ghasia

hizi dhidi ya Muungano wakati ambapo Serikali imetoa fursa sasa kwa

watu kutoa maoni yao kwenye mjadala wa Katiba ya Jamhuri ya Muungano.

Kama tujuavyo sote, Tume ya Katiba imekwishaundwa na inajiandaa kupita

kote nchini kukusanya maoni ya wananchi juu ya Katiba mpya waitakayo.

Kama mtu ana maoni yake kuhusu Muungano, hiyo ndiyo fursa ya kufanya

hivyo. Utaratibu mzuri umewekwa kwa ajili yetu sote, vurugu za nini?

Ndugu Zangu, Watanzania Wenzangu;

Mimi sioni sababu ya msingi ya kusababisha kuvurugika kwa amani kwa

jambo ambalo limewekewa utaratibu muafaka wa kulishughulikia. Nawaomba

tutumie utaratibu mzuri uliowekwa badala ya kufanya mambo yanayoleta

mifarakano katika jamii na yanayosababisha uvunjifu wa amani na

yanaharibu sifa na sura ya Wazanzibari na Watanzania isivyostahili.

Ndugu zangu,

Haipendezi wala haifurahishi kwa Serikali kuchukua hatua kali dhidi ya

raia wake. Lakini, kama hapana budi, Serikali lazima ifanye na

haitasita kufanya hivyo. Narudia kuwasihi viongozi na wafuasi wa

Jumuiya ya Uamsho kurejea kwenye madhumuni ya msingi ya jumuiya yao.

Wajiepushe na ajenda za kisiasa na kupandikiza chuki zitakazosababisha

mifarakano baina ya wananchi wa pande zetu mbili za Muungano na baina

ya Wakristo na Waislamu. Watanzania ni ndugu na wamekuwa wanaishi

pamoja kwa upendo na furaha licha ya tofauti zao za rangi, makabila,

dini na maeneo watokako. Kimeharibika kipi hata leo yatokee haya?

Aidha nawaomba wenye maoni kuhusu Muungano wetu, muundo wake na

uendeshaji wake watumie fursa ya mjadala wa Katiba kutoa maoni yao.

Huhitaji kufanya ghasia kutoa maoni yako!

Ndugu Wananchi;

Napenda kutumia fursa hii pia kuwapa pole wale wote walioathirika na

vurugu zilizotokea. Nawaomba wawe wastahamilivu, hiyo ndiyo mitihani

ya maisha. Serikali zetu mbili zitafanya kila lililo kwenye mamlaka

yake kuwahakikishia wananchi wote usalama wa maisha yao na wa mali

zao.

Nawapongeza vijana wetu wa Jeshi la Polisi kwa juhudi kubwa

waliyoifanya ya kudhibiti hali ambayo mwelekeo wake haukuwa mwema.

Nawaomba waendelee kuwa macho ili watu wasioitakia mema nchi yetu na

watu wake wasipate nafasi ya kutuvurugia amani na utulivu wetu.

Naamini tukidumisha utamaduni wetu wa kuheshimiana, kuvumiliana na

kuzungumza pale tunapotofautiana hakuna litakaloharibika. Haya shime

tufanye hayo.

Mungu Ibariki Afrika!

Mungu Ibariki Tanzania!

Asanteni kwa Kunisikiliza.